Το θερμοκήπιο είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα εντάσεως κεφαλαίου και εργασίας που θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της Αειφορίας (Κερδοφορία – Περιβάλλον – Άνθρωπος).
Η διαχείρισή του περιλαμβάνει συστημικά επαναλαμβανόμενες διαδικασίες και ενέργειες (συγκομιδή, κλάδεμα, αραίωμα, περιτύλιξη φυτών, άρδευση, λίπανση…) που γίνονται σε τακτά και περιοδικά χρονικά διαστήματα. Συνεπώς ξεπερνάει την έννοια της γεωργικής ενασχόλησης και προσομοιάζει στη Βιοτεχνία ή Βιομηχανία, με σημαντική διαφορά το ότι τα φυτά αποτελούν τις εργαλειομηχανές παραγωγής.
Τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί, τα χαρακτηριστικά τους καθορίζονται από το γενετικό τους υλικό (DNA) και για να επιβιώσουν ή να παράγουν απαιτούν συγκεκριμένες συνθήκες περιβάλλοντος και ρίζας (Θερμοκρασία, Υγρασία, Φωτεινή Ενέργεια, Διοξείδιο του Άνθρακα στην ατμόσφαιρα, Ανόργανα Θρεπτικά στοιχεία…).
Οι κοινωνικοί εταίροι μιας θερμοκηπιακής μονάδας έχουν διαφορετική οπτική γωνία προσέγγισης:
■ O Γεωπόνος/τεχνικός υπεύθυνος μονάδας: θα ήθελε την «5η εποχή», μια διαρκή άνοιξη όπου επικρατούν οι βέλτιστες συνθήκες για την ανάπτυξη του φυτού ανεξαρτήτως κόστους.
■ O Ιδιοκτήτης/Παραγωγός/επενδυτής: θα ήθελε το μέγιστο κέρδος ή απόδοση της επένδυσης με τις ελάχιστες εισροές (κόστος).
■ O Έμπορος/Καταναλωτής: θα ήθελε ασφαλές (καθορίζεται από τη νομοθεσία), ποιοτικό και φθηνό τρόφιμο.
■ Όσον αφορά τo Περιβάλλον: η προστασία του αποτελεί ηθική υποχρέωση προς την κοινωνία και η εφαρμογή της νομοθεσίας είναι υποχρεωτική.
Η ισορροπία των παραπάνω προσεγγίσεων αποτελεί τη βασική παράμετρο επιτυχίας μιας θερμοκηπιακής μονάδας. Η Καλλιέργεια Ακριβείας αποτελεί το εργαλείο για τη βέλτιστη διαχείριση του θερμοκηπίου και την ικανοποίηση όλων των εταίρων της επιχείρησης. Μπορεί να εφαρμοστεί τόσο σε ένα απλό (χαμηλής τεχνολογίας) θερμοκήπιο, όσο και σε ένα σύγχρονο (υψηλής τεχνολογίας). Βέβαια, όσο καλύτερη υποδομή – τεχνολογία εφαρμόζεται, τόσο πιο αειφόρα είναι η επιχείρηση.
Η Καλλιέργεια Ακριβείας βασίζεται στη γνώση και στην εμπειρία (latest art of science), στην καταγραφή, μέτρηση, ανασκόπηση, αξιολόγηση όλων των εισροών (νερό, ενέργεια, λιπάσματα, εργατικά…) και παραμέτρων της καλλιέργειας (θερμοκρασία, Σχετική Υγρασία, Ηλιακή ακτινοβολία…) και διέπεται από την αρχή της προσαρμοστικότητας, όπου δεν γίνεται πιστή αντιγραφή μοντέλων ή τύπων θερμοκηπίου, αλλά προσαρμογή στις τοπικές ιδιαιτερότητες (κλίμα, διαθέσιμες πηγές ενέργειας, περίοδος καλλιέργειας, ποιότητα εργατικού προσωπικού, αγορά-στόχος…).
Οι τρεις πυλώνες στους οποίους βασίζεται η Καλλιέργεια Ακριβείας είναι:
■ Ο Έλεγχος του περιβάλλοντος της ρίζας: Υδροπονία (το κατάλληλο σύστημα για την αγκύρωση του φυτού, την ομοιόμορφη διασπορά του θρεπτικού διαλύματος και την οξυγόνωση της ρίζας), διαχείριση άρδευσης και λίπανσης (στάγδην με δοσομετρητές λίπανσης, προγραμματισμό, θρεπτικές ανάγκες του φυτού), θερμοκρασία…
■ Ο Έλεγχος του περιβάλλοντος του θερμοκηπίου: εξαερισμός (παράθυρα οροφής ή Δυναμικός εξαερισμός), έλεγχος Θερμοκρασίας και Σχετικής Υγρασίας (συστήματα θέρμανσης και ψύξης), έλεγχος συγκέντρωσης CO 2 , έλεγχος φωτεινής ακτινοβολίας…
■ Το Πολλαπλασιαστικό Υλικό: η κατάλληλη ποικιλία αναλόγως των συνθηκών καλλιέργειας, εποχής φύτευσης, αγοράς-στόχου…
Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things) αποτελεί τεχνολογική εξέλιξη αιχμής που πλέον είναι εφαρμόσιμη και στον Θερμοκηπιακό τομέα. Αναλόγως της υποδομής (χαμηλής, μεσαίας ή υψηλής τεχνολογίας), η τοποθέτηση δικτύου ασύρματων μετρητών που επικοινωνούν με υπηρεσίες Cloud ή/και κάποιον υπολογιστή ή/ και έξυπνο κινητό αυξάνει τον αριθμό των επιμέρους μετρήσεων στη μονάδα του χρόνου, δίνει τη δυνατότητα για αποθήκευση, επεξεργασία και αξιολόγηση πολυάριθμων μετρήσεων σε μηδενικό χρόνο.
Η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων αναβαθμίζει την Καλλιέργεια Ακριβείας και βελτιώνει την Αειφορία της επιχείρησης. Αυξάνει ακόμη περισσότερο την απόδοση της καλλιέργειας (οικονομικό όφελος), βελτιώνει την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος (οικονομικό όφελος – ικανοποίηση καταναλωτή), κάνει πιο αποτελεσματική τη χρήση των εισροών ανά κιλό παραγόμενου προϊόντος, όπως νερό, λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά προϊόντα, ενέργεια… (οικονομικό όφελος – περιβαλλοντικό αποτύπωμα), δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence).
Η εταιρεία IQ Crops (16.000 στρέμματα υδροπονίας, 30+ έτη καινοτομίας, 17 + 2 καλλιέργειες, 15 χώρες) καινοτομεί και στον χώρο του IoT, παρουσιάζοντας στην αγορά το IQ Crops IoT Ecosystem, ένα σύστημα ασύρματων αισθητήρων που προσαρμόζεται σε όλους τους τύπους των θερμοκηπίων και μπορεί να αναβαθμιστεί αναλόγως των αναγκών. Το σύστημα δίνεται και με τη δυνατότητα τεχνικής υποστήριξης (Cloud – Back Office).
Η Καλλιέργεια Ακριβείας αποτελεί το εργαλείο για τη βέλτιστη διαχείριση του θερμοκηπίου και την ικανοποίηση όλων των εταίρων της επιχείρησης.
του Ευάγγελου Δρίμτζια, M.Sc. Γεωπόνου – ΜΒΑ 
